ข้อปฏิบัติหลังทำตาสองชั้น สิ่งที่ควรระวังและการดูแล ให้ยุบบวมและตาเข้าที่เร็ว
การทำตาสองชั้นเป็นสิ่งที่บุคลิกภาพของใบหน้าดีมากยิ่งขึ้น จึงไม่แปลกที่ในปัจจุบันจะมีผู้สนใจมีการทำศัลยกรรมตาสองชั้นอยู่ใน list รายการศัลยกรรม อีกทั้งการทำตาสองชั้นยังเป็นการผ่าตัดเล็กที่ใช้เวลาพักฟื้นน้อย แต่ก็ยังมีหลายคนที่มีความกังวลถึงวิธีการดูแลตัวเองหลังผ่าตัด ดังนั้นเพื่อให้การผ่าตัดเป็นไปอย่างราบรื่น วันเราจึงจะมาแนะนำข้อปฏิบัติหลังทำตาสองชั้นที่ถูกต้อง รวมถึงสิ่งต้องควรระวังเพื่อให้ชั้นตาเข้าที่ยุบบวมได้ไวขึ้น ซึ่งจะมีอะไรบ้างตามมาดูกันเลย
ข้อควรปฏิบัติหลังทำตาสองชั้น ตั้งแต่ 48ชม. – 1 เดือน
ข้อควรปฏิบัติหลังทำตาสองชั้น 48 ชม. แรก
- ในช่วง 24 ชม. ห้ามไม่ให้แผลโดนน้ำโดยเด็ดขาด ให้งดการล้างหน้า สระผม ออกไปก่อน (หลังจากนั้นสามารถล้างหน้าได้ตามปกติ)
- หลังการผ่าตัดตาสองชั้น 48 ชม. อาจจะมีอาการบวมแดง เขียวช้ำ ถือเป็นอาการปกติจากการผ่าตัดห้ามใช้มือสัมผัสบริเวณแผลโดยเด็ดขาด เพื่อป้องกันการติดเชื้อจากมือที่ไม่สะอาด
- 48 ชม. แรงกหลังผ่าตัดควรประคบเย็นทุกๆ 10-15 นาที หรือบ่อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ ด้วยผ้าเย็น เจลแพ็ค เพราะความเย็นจะช่วยทำให้เลือดหยุดไหล และช่วยลดอาการบวมช้ำหลังผ่าตัดได้ดี
- 24-48 ชั่วโมงแรกหลังการผ่าตัดควรนอนให้ศีรษะสูงกว่าปกติ(โดยหลีกเลี่ยงการนอนตะแคง) เพื่อช่วยลดอาการบวมหลังผ่าตัดและป้องกันการกดทบแผลบริเวณตา
ข้อควรปฏิบัติหลังทำตาสองชั้น 3-14 วัน
- เมื่อเข้าสู่วันที่ 3 ให้เปลี่ยนจากการประคบเย็นมาประคบอุ่น เพื่อให้ความร้อนช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดให้ดีขึ้น ทำให้อาการบวมและรอยเขียวช้ำหายเร็วขึ้น
- สามารถกลับมาทานอาหารเสริมหรือยาที่หยุดรับประทานก่อนผ่าตัดได้ตามปกติ
- เข้ารับโปรแกรมเลเซอร์ลดบวมที่คลินิกเพื่อกระตุ้นทำให้แผลหายเร็วขึ้น และเข้าพบคุณหมอเพื่อทำการ follow up
- หลังการทำตาสองชั้น 5-7 วันรอยเขียวช้ำต่างๆจะเริ่มลดลง คนไข้สามารถเห็นรูปทรงตาสองชั้นได้มากขึ้น แนะนำให้หมั่นล้างแผลให้สะอาดอยู่เสมอ
- ในช่วง 7-14 วัน ให้หัดลืมตาให้สุดตามที่แพทย์แนะนำ เพื่อป้องกันการยึดติดของกล้ามเนื้อตา
ข้อควรปฏิบัติหลังทำตาสองชั้น 1 เดือน
ในระยะนี้จะเห็นถึงรูปทรงตาที่ชัดเจน เนื่องจากอาการบวมช้ำต่างๆมีการลดลงไปแล้วกว่า 80-90% แต่รูปตาก็อาจจะยังไม่เข้าที่ 100% โดยเฉพาะกับคนไข้ที่มีการทำตาสองชั้นด้วยหลายเทคนิคร่วมกัน ดังนั้นตาของทั้งสองข้างจึงยังสามารถมีความไม่เท่ากันได้ แนะนำให้คนไข้อย่าเพิ่งวิตกกังวล และรอให้ชั้นตามเข้าที่มากที่สุดใน 3-6 เดือน
อาการหลังทำตาสองชั้น มีอะไรบ้าง?
| ลักษณะอาการ | รายละเอียด |
|---|---|
| อาการช้ำรอบดวงตา | หลังการผ่าตัดตาสองชั้น อาการบวมช้ำรอบดวงตาถือเป็นเรื่องปกติที่สามารถเกอดขึ้นได้ เนื่องจากมีเลือดออกอยู่ใต้ผิวหนัง มักจะเกิดได้ง่ายในผู้ที่กินอาหารเสริมวิตามินหรือสมุนไพรบางชนิด และผู้ที่เป็นโรคความดันสูง รวมถึงผู้ที่มีเลือดออกมากในระหว่างผ่าตัด หลังผ่าตัด ซึ่งสามารถหายได้เองภายใน 2-3 สัปดาห์ |
| อาการก้อนเลือดในแผล | ก้อนเลือดในแผล เป็นอาการที่เกิดจากเลือดออกในแผลผ่าตัด ทำให้มีลักษณะบวมช้ำที่รุนแรงกว่าการเขียวช้ำแบบทั่วไป มักพบในผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด หรือเกิดจากการผ่าตัดโดนเส้นเลือดหลัก ซึ่งการประคบอุ่นและการทานยา ปฏิชีวนะ จะช่วยทำให้ก้อนเลือกในแผลหายไปได้เอง |
| อาการเลือดออกในเยื่อบุตาขาว | อาการเลือดออกในเยื่อบุตาขาว สามารถเกิดขึ้นได้ จากเส้นเลือดฝอยที่เกิดอาการเปราะและฉีกขาด ทำให้ตาขาวมีสีแดงคล้ายมีเลือดขังอยู่ พบไม่บ่อยและไม่อันตราย สามารถหายเองได้ใน 2 สัปดาห์ การประคบเย็นและหยอดยาตามที่แพทย์สั่งจะทำให้อาการหารได้ไวขึ้น |
| อาการยุบบวมของเปลือกตาทั้งสองข้างไม่เท่ากัน | หลังการทำตาสองชั้นในช่วงแรก อาการบวมช้ำต่างๆอาจจะบังไม่เข้าที่ ดังนั้นอาจำให้เปลือกตาทั้งสองข้างดูไม่เท่ากัน ดังนั้นแนะนำให้รอให้เปลือกตาทั้งสองข้างยุบบวงอย่างเต็มที่ โดยใช้ระยะเวลาประมาณ 3-6 เดือน |
| ไม่ชินกับใบหน้าตัวเอง | หลังการทำตาสองชั้นอาจทำให้ใบหน้าโดยรวมดูเปลี่ยนไป โดยเฉพาะบริเวณรอบดวงตาในช่วง 2 สัปดาห์ที่ทำให้คนไข้รู้สึกว่าชั้นตาของตัวเองดูลึกขึ้น จนเกิดความกังวล แต่เมื่อเวลาผ่านไป 3-4 เดือน ชั้นตาจะเริ่มเข้าที่และดูเป็นธรรมชาติมากขึ้น |
| อาการหลับตาไม่สนิท | หลังผ่าตัดตาสองชั้นในช่วง 1-7 วันแรก อาจมีอาการเปลือกตาบวมตึง ทำให้หลับตายาก จนมีอาจส่งผลทำให้อาการหลับตาไม่สนิทเล็กน้อย แต่อาการเหล่านี้จะค่อยๆดีขึ้นและสามารถหายไปได้เองเมื่อแผลยุบลง |
| อาการตาแห้ง น้ำตาไหล | อาการตาแห้ง น้ำตาไหล เป็นอาการข้างเคียงที่จากการหลับตาไม่สนิท ซึ่งส่งผลทำให้ตาเกิดการระคายเคืองจากมลภาวะต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นฝุ่น ลม หรือแสงแดด ดังนั้นแนะนำให้ใช้น้ำตาเทียมหยอดระหว่างวัน และสวมใส่แว่นกันแดด เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ดวงตาเกิดการระคายเคือง |
| รอยแผลไม่เรียบเนียน | ในช่วงประมาณ 1 เดือนหลังผ่าตัด รอยแผลต่างๆอาจจะยังไม่เรียบเนียนเสมอกันทั้งหมด เช่นอาจมีรอยแดงตามขอบแผล หรือเกิดรอยนูนเล็กน้อยตามรอยเย็บ ซึ่งโดยปกติแล้วหากมีรอยนูนไม่มาก รอยแผลเป็นจะหายเป็นปกติและเรียบสนิทหลัง 6 เดือนขึ้นไปจนถึง 1 ปี |
| ขอบตาดูปริ้นและขนตาดูงอนขึ้น | หลังการผ่าตัดโดยเฉพาะ 7 วันแรก เปลือกตาของคนไข้อาจมีอาการบวมช้ำมาก จนทำให้ตาดูปริ้นและเห็นแนวขอบตาชัดขึ้น ซึ่งอาการเหล่านี้สามารถกลับมาเป็นปกติได้ใน 3-6 เดือนหลังการผ่าตัด |
| อาการชาบริเวณเปลือกตา | หลังการทำตาสองชั้นอาจทำให้คนไข้บางรายมีความรู้สึกของเปลือกตาลดลง หรือเกิดอาการชาที่บริเวณเปลือกตา ซึ่งเกิดจากอาการบวม และเนื้อเยื่อเส้นประสาทเกิดการกระทบกระเทือนในระหว่างผ่าตัด ซึ่งสามารถหายได้เองภายใน 2-3 เดือน |
| อาการตาพร่ามัว | อาการตามัว สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่นการจดจ้องกับมือถือและจอคอมพิวเตอร์ มีอาการตาแห้ง จนการระคายเคือง ซึ่งสามารถใช้น้ำตาเทียมเพื่อช่วยบรรเทาอาการได้ หรือเกิดจากขี้ผึ้งที่ใช้เข้าตา ขนไข้สามารถใช้ปริมาณขี้ผึ้งให้น้อยลง เพื่อลดโอกาสการไหลเข้าตา นอกจากนี้การประคบตาบ่อยๆก็อาจจะทำให้เกิดอาการตาพร่ามัวได้ แต่จะสามารถหายไปได้เองโดยไม่เป็นอันตราย |
| ชั้นตาไม่พับตามรอย | หลังการทำตาสองชั้น หรือการปรับกล้ามเนื้อตาคนไข้อาจจะไม่กล้าลืมตาเยอะเนื่องจากกลัวแผลจะปริจึงทำให้รอบพับของชั้นตาไม่ชัดเจน ชั้นตาไม่ตรงตามรอย ดังนั้นหลังการผ่าตัดศัลยแพทย์จะแนะนำให้ฝึกลืมตาให้สุด เพื่อให้ชั้นตาเข้าเป็นรอยพับเป็นธรรมชาติสวยงามได้เร็วขึ้น |
| อาการตึงรั้งบริเวณแผลและหัวตา | อาการตึงรั้งที่แผลบริเวณแผลและหัวตา โดยส่วนมากมักเกิดกับผู้ที่มีการทำตาสองชั้นร่วมกับการเปิดหัวตา จึงทำให้รู้สึกตึงรั้งในช่วงแรก รวมไปถึงผลข้างเคียงจากการบวม แต่เมื่ออาการบวมลดลง และชั้นตาเริ่มเข้าที่ อาการตึงรั้งต่างๆก็จะค่อย ๆ หายไปใน 1-3 เดือน แต่หากคนไข้รู้สึกตึงรั้งมาก ๆ แนะนำให้นวดคลึงเบาๆบริเวณหัวตาเพื่อคลายความตึงรั้ง |
| อาการตากระตุก | หลังการทำตาสองชั้นคนไข้อามีอาการเปลือกตากระตุก ได้ ซึ่งมีสาเหตุเกิดจาอาการตาแห้งหลังผ่าตัดในช่วงแรก เป็นอาการทั่วไปที่สามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่น่ากังวล เพราะสามารถบรรเทาอาการได้ด้วยการหยอดน้ำตาเทียม และอาการดังกล่าวจะสามารถหายเองได้ใน 1- 2 เดือนหลังผ่าตัด |
วิธีการดูแลตัวเองหลังทำตา2ชั้น
- หลังการผ่าตัดตาสองชั้นจำเป็นจะต้องทานยาแก้อักเสบและยาแก้ปวดตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งคัด
- หากมีคราบเลือดซึมออกจากแผลให้ใช้สำลีชุบน้ำเกลือเช็ดทำความสะอาดแผลอย่างเบามือ
- งดอาหารแสลง ของหมักดอง และอาหารที่มีรสเค็มหลังการผ่าตัด เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการบวมอักเสบของแผล
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังการหนัก เพราะการออกกำลังการส่งผลต่อการไหลเวียนเลือด ซึ่งอาจทำให้เปลือกตามีอาการบวมช้ำมากขึ้นกว่าเดิม
- งดใส่คอนแทคเลนส์ อย่างน้อย 3 สัปดาห์ หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับเปลือกตา แนะนำให้ใส่แวนสายตาแทน (สำหรับผู้ที่มีปัญหาทางด้านสายตา) และควรใส่แว่นกันแดด เพื่อป้องกันฝุ่นละออง ในช่วง 1-7 วันแรกหลังการผ่าตัดเมื่อต้องออกไปข้างนอก
- หลีกเลี่ยงการก้มศีรษะลงต่ำ รวมถึงการไอหรือจามรุนแรง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการการห้อเลือดและลดโอกาสแผลที่เปลือกตาปริ
- งดสูบบุหรี่ และงดดื่มแอลกอฮอล์ อย่างน้อย 14 วัน เนื่องจากการสูบบุหรี่ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มี ส่งผลต่อการอักเสบของร่างการ และทำให้อาการบวมช้ำอยู่ได้นานขึ้น
- หากมีการระคายเคืองจากปมไหมห้ามขยี้ตาเด็ดขาด แนะนำแจ้งให้แพทย์ทราบ
- ในช่วงวันที่ 10-14 การผ่าตัดตาสองชั้น บางเทคนิคแพทย์จะทำการนัดเพื่อตัดไหม แนะนำให้คนไข้ไปพบแพทย์ตามนัด
- งดแต่งหน้าบริเวณเปลือกตา ไม่ว่าจะเป็นการ กรีดอายไลน์เนอร์ การติดขนตาปลอม การปัดมาสคาร่า หรือการทาอายแชโดว์ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อ
- ปรับเปลี่ยนตารางการทำกิจกรรมต่างๆ เช่น การออกกำลังกาย หรือกิจกรรมที่ทำให้ร่างกายเกิดความร้อน เพื่อป้องกันอาการแผลบวม
- เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการแทรกซ้อน ไม่ว่าจะเป็นการอักเสบ หรือติดเชื้อ ผู้เข้ารับบริการควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
นอกจากนี้ระยะการพักฟื้นของคนไข้ก็ถือเป็นเรื่องสำคัญ เนื่องจากการการผ่าตัดตาสองชั้นแต่ละเทคนิคอาจมีระยะเวลาการพักฟื้นที่ต่างกัน ดังนั้นการเลือกผ่าตัดกับศัลยแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญอย่าง Dr. Ahn Tae Joo ที่มีเทคนิคการผ่าตัดแบบเฉพาะ ทำให้เลือดออกน้อยสามรถช่วยลดอาการบวมช้ำ ซึ่งทำให้คนไข้ใช้ระยะเวลาในการพักฟื้นที่สั้นลง
วิธีนวดตาหลังทําตาสองชั้น ให้ตาเข้าที่เร็วขึ้น
การนวดตาหลังทําตาสองชั้นจะช่วยลดอาการรั้งของกล้ามเนื้อตา และลดการเกิดพังผืดทำให้รอยพับมีความเป็นธรรมชาติ และทำให้ชั้นตาเข้าที่ได้เร็วขึ้น แต่การนวดตาสองชั้นจะต้องทำหลังการตัดไหมหรือทำหลังจากแผลเริ่มมีการเข้าที่เพื่อป้องกันไม่ให้แผลปริ แผลอักเสบ และติดเชื้อ
โดยเริ่มจากใช้ขี้ผึ้งทาที่เบาๆ บริเวณแผลผ่าตัดเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น จากนั้นใช้ปลายนิ้วนางนวดกดเบา ๆ บริเวณรอยพับของเปลือกตา ทุกวัน วันละ 2 เวลา เช้าและเย็น เพื่อลดอาการตึงรั้งของแผล และทำให้ตาที่ศัลยกรรมเข้าชั้นเร็วขึ้น
สัญญาณและอาการผิดปกติ หลังทำตาสองชั้น ที่ควรพบแพทย์
- แผลมีอาการบวมและเขียวช้ำมากกว่าปกติ แผลมีรอยแดง รวมถึงมีอาการปวดมาก แม้จะรับประทานยาแล้วอาการปวดก็ยังไม่ดีขึ้น
- แผลผ่าตัดมีอาการผิดปกติ มีเลือดออกตลอดเวลา แผลไม่แห้ง แผลแยก มีหนอง และมีอาการคัน
- หลังการผ่าตัดมีอาการแสบตา น้ำตาไหลมากผิดปกติ มีขี้ตามากจนลืมตาได้ยาก
- รู้สึกเจ็บภายในดวงตา หรือระคายเคืองมากเหมือนมีอะไรอยู่ภายใน
คำถามที่พบบ่อยหลังทำตา2ชั้น
Q : หลังทำตาสองชั้น กี่วันเข้าที่ บวมกี่วัน
โดยส่วนใหญ่แล้วหลังจากทำตา 2 ชั้น จะมีอาการบวมช้ำเป็นเรื่องปกติ ซึ่งจะมีอาการบวช้ำประมาณ 7-14 วัน และมีระยะเวลาการเข้าที่โดยเฉลี่ยแล้วจะอยู่ที่ประมาณ 1 – 3 เดือนขึ้น และเข้าที่แบบ 100% หลังจากผ่าตัดตาสองชั้นไปแล้ว 6 เดือน ซึ่งอาการของแต่ละระยะดังนี้
- หลังจากทำตา 2 ชั้น 1-2 วัน จะมีอาการบวมและรู้สึกตึงที่บริเวณแผลผ่าตัด ทำให้ลืมตาได้น้อยกว่าปกติ
- หลังจากทำตา 2 ชั้น 3 – 5 วัน จะมีอาการบวมช้ำมากกว่าวันที่ 1-2 (ซึ่งถือเป็นช่วงที่มีอาการบวมมากที่สุดหลังการผ่าตัด)
- หลังจากทำตา 2 ชั้น 1 สัปดาห์ อาการบวช้ำต่างๆจะลดลงอย่าเห็นได้ชัด
- หลังจากทำตา 2 ชั้น 10-14 วัน แผลจากการผ่าตัดจะแห้งติดกัน และชั้นตาเริ่มเข้าที่ดูเป็นธรรมชาติมากขึ้น
- หลังจากทำตา 2 ชั้น 1-3 เดือน แผลผ่าตัดชั้นตาเนียนสวย ชั้นดูสวยหวานขึ้นอย่างเห็นได้ชัด (แต่อาจจะยังหลงเหลือความบวมเล็กน้อยยังไม่เข้าที่ 100%
- หลังจากทำตา 2 ชั้น 6 เดือนขึ้นไป แผลจะมีความเรียบเนียนเป็นธรรมชาติ ชั้นตามีการยุบบวมอย่างเต็มที่ สามารถเห็นรูปตาได้ชัดเจนมากที่สุด
Q : หลังทําตา 2 ชั้น นอนตะแคงได้ไหม
หลังการทำตาสองชั้น ผ่าตัดเปิดหางตา และ การแก้ไขหนังตาตกด้วยการเย็บเก็บใต้ท้องคิ้ว (Sub eyebrow surgery) ควรหลีกเลี่ยงการนอนตะแคง อย่างน้อย 3 เดือน เพื่อป้องกันแผลอักเสบ แผลปริแตก จากการกดทับ
Q : หลังทำตาสองชั้นห้ามกินอะไรบ้าง?
หลังการผ่าตัดตาสองชั้น เพื่อไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนหรืออาการบวมช้ำที่รุนแรง ห้ามรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ อาหารหมักดอง อาหารรสจัด (โดยเฉพาะอาหารที่มีรสชาติเค็มจัดและหวานจัด) ของทอด อาหารไขมันสูง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มคาเฟอีนเนื่องจากเป็นอาหารที่ผลต่อการซ่อมแซมตัวเองของร่างกาย
Q : หลังทําตาสองชั้น กี่วันแต่งหน้าได้
หลังจากที่ตัดไหมสามารถแต่งหน้าได้ตามปกติ แต่จะสามารถเริ่มแต่งตาได้หลังจากการทำตาสองชั้นไปแล้ว ประมาณ 3 สัปดาห์ โดยเลือกใช้เครื่องสำอางที่บางเบา และหลีกเลี่ยงเครื่องสำอางที่ติดทน เพราะล้างออกได้ยาก เพื่อลดความเสี่ยงที่ทำให้เกิดการกระทบกระเทือนต่อแผลผ่าตัด
สรุป
หลังการผ่าตัดเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อน หรือเกิดผลข้างเคียงที่อาจสร้างปัญหาให้เกิดกับชั้นตา ควรมีการดูแลและปฏิบัติตัวอย่างถูกต้อง นอกจากนี้การเลือกคลินิกที่ได้มาตรฐาน มีระบบติดตามอาการหลังการผ่าตัด และมีแพทย์คอย follow up หลังการผ่าตัดด้วยตัวเองแบบ 1:1 อย่างที่ SU:I PLASTIC SURGERY ก็จะช่วยมั่นใจได้ว่าหลังการผ่าตัดจะไม่มีเกิดภาวะแทรกซ้อนกับคนไข้อย่างแน่นอน
